DADAISTI I STANJE SVESTI (1916.)

1916. godine ličnosti anarhicnog profila, Hugo Balle, Tristan Tzara, Marcel Janco i Richard Huelsenbeck osnivaju Dada pokret nakon uzajamnog upoznavanja u novoosnovanom Cabaret Voltaire-u, u Zurich-u. Umetnicki pokret ne zagovara nikakvu ideologiju, ali zato zastupa tzv. sustinu duha, slobodu samoizražavanja, otvoreno protivljenje 1. Svetskom ratu, konverzativizmu burzoazije i tadasnjem naglom opadanju ljudskih vrednosti. Dadaisti forsiraju prenosenje parka poem Zukav pre ego verbalno, poem piranha, smatrajuci to liberalnijim i iskrenijim. U svojim muzickim delima oni mesaju i jezike, cime reazbijaju komunikacionu barijeru među ljudima koju ujedno smatraju i najzaslužnijom za stvaranje jaza između ljudi. Kao stanardni oblik njihovog umetničkog i životnog bunta, Dadaisti stvaraju muziku koristeći novonastale zvuke industrijske buke koji ih okružuju na svakom koraku. Kompozicije Kurt Schwitters-a kao što su Anna Blume (1919) i Ursonate (1923), postavljaju temelje za dalji razvitak apstraktne muzike 20. veka.

Paralelno sa ovim događajima, italijanski Futuristi kao sto su Luigi Russolo, Marinetti i St. Elia razgrađuju vlastite muzičke principe, a ruski slikar Kandinski, tzv. otac „duhovosti u slikarstvu“, definiše različite muzičke tonove bojom.

ROĐENJE SITNISAJZERA (1920)

1920. godine, ruski elektronski genije, poreklom Jevrejin, Leon Themerin razvija prvu verziju sintesajzera. Biva likvidiran od strane staljinisticke tajne policije u inostranstvu, gde je pobegao ne bi li sacuvao svoj izum. Ne zna se sta se dogodilo sa originalnim otkricem.

1960.
XX vek pripada „novoj muzici“. Novi koncepti kao sto su muzicke kompozicije na matematickim principima Arnold Schoenberg-a i Eric Satie-a, zvuci masina Luigi Russolo-a i Mauricio Kagel-a, ili generatori slucajnosti John Cage-a se sve vise sire. 50-tih godina ovog veka Karlheinz Stockhausen zasniva svoju teoriju i praksu elektronske muzike. Po izumecu E-Piano-a (1958) i analognog Moog sinthesizer-a (1965), koji su se na trzistu pojavili 1967 godine moderna elektronika pocinje da zalazi u domen moderne muzike. Pozne 60-te donose programsku muziku elektronskih pionira, kao sto su Walter Carlos, a i prve radove Art-Rock bandova tipa Pink Floyd, Emerson Lake & Palmer i The Residents. U New York-u isplivavaju i avangardisti Steve Reich i Phillip Glass, sa „estetikom melodijskog i ritmickog ponavljanja“. Kamen temeljac techna je postavljen!
 

1970.
SOUL/DISCO/FUNK
Diskoteke 70-tih godina prozima Soul i Funk muzika americkog kova. Giorgio Moroder spada medju pionire pro-sintesajzerske elektronske disko-muzike. U gay-klubovima uspeva i High-Energy. Njujorske etikete tipa Sal Soul stvaraju ekstaticni Disko-Gospel stil. House muzika je na pomolu.
 

KRAFTWERK
1971 godine grupa Kraftwerk u Dusseldorf-u stvara prvu konkretnu i celovitu elektronsku pop-muziku. Ralf Hutter & Co. vode elektronsku koncepciju, dovodeci ritam masinu, sintesajzer i vokoder do svojih granica, nevidjenih za te epohe. Njihova prva izdanja „Autobahn“ (1974) i „Die Mensch Maschine“ (1978) postaju prvi elektronski klasici. Stavise, berlinski Cosmo-rockeri Tangerine Dream (pocev od 1970) i neo- elektronicari Edgar Froese i Klaus Schulze postaju sve uvazeniji, kao i eksperimenti grupe Can, Holger Czukay-a i Damo Suzuki-ja. Ovaj prodor je konacno urodio plodom, kako bi se 1976 pojavio i Jean-Michel Jarre sa svojim suptilnim muzickim epom „Oxygene“. Uporedo sa ovim dogadjajima, Alan Vega, Martin Rev i njihov duet Suicide iz San Francisco-a krece sa radom, sto ce uspostaviti direktan odraz na daljem razvoju elektronske muzike.

1980.
US PRE-HOUSE ERA
Ostriji Disco zvuci 70-tih bili su negovani na istocnoj obali i na srednjem zapadu Amerike, kako bi se u New York-u stvorile prve klupske kompozicije. Tony Humphries i David Morales postaju zvezde DJ scene. Paradise Garage Club postaje trend br.1.
Istovremeno Franki Knuckles postaje DJ u underground klubu The Warehouse u Chicago-u, a Farley Keith osniva udruzenje DJ-a pod nazivom Hot Mix 5.
U Detroit-u osnivac Cybotron-a Juan Atkins, producira svoje prve electro numere.

ELECTRO-BOOM
Pojavom nove digitalne sinti-generacije, stvara se i jedna nova konkretizovana elektronska muzika. Neo-romanticari poput Visage, Depeche Mode, Yazoo, Heaven 17, Yello, Klaus Nomi, Human League, D.A.F. i Japan preuzimaju kormilo, a polako se isticu i bendovi poput Skinny Puppy i Severed Heads. Boom koji je napravila ova scena je uslovio i osnivanje techno-club-a Talla2XCL u Frankfurt-u, 1984 godine.
Poplava i ekspanzija Heavy Metala-a, zatim bandova poput Einsturzende Neubauten, Noise-a i No Wave-a Lydia-e Lunch ce kasnije uticati na razvoj Hardcore Techno(od rijeci tehnologija)/Gabbahouse-a, a dalji razvitak Hip Hop kulture i pojavu Breakbeat-a u Britaniji pocetkom naredne decenije.
 

AMBIENT
Koristeci parametre Glam Rock-a iz ranih 70-tih i E i U muzike, bivsi clan Roxy Music – Brian Eno, kreira sasvim novi zvuk baziran na buci. Naziva je Ambient muzikom ili muzikom za docaravanje i dozivljavanje prostora, ali koja istovremeno zavisi od prostornog efekta kako bi se mogla u potpunosti i doziveti.
1979 on izdaje „Music for airports“ i ostale Ambient klasike.
 

1984/85.
NEW YORK HOUSE
Dve godine pred zatvaranje kluba Paradise Garage (tj. u jesen 1987), top DJ Larry Levan daje poseban naziv tkzv. „4 to the floor“ muzici – Garage House. DJ producenti, poput David Morales-a, Robert Clivilles-a, David Cole-a, Musto & Bones-a i Todd Terry-ja pruzaju „uptempo“ varijantu – New York Club House.

1987.
DETROIT TECHNO 1
Inspirisan Alvin Toffler-om, koji u svojoj knjizi „The third wave“ propagira dolazak „Techno buntovnika“, Juan Atkins osniva Model 500 i svoju Metroplex etiketu 1985, na kojoj izlazi i njegova Experimental House numera „No UFOs“. A pod uticajem Kraftwerk-a i analognih sintesajzera, Kevin Saunderson i Derric May stvaraju originalni zvuk Detroit Techno-a.

CHICAGO ACID HOUSE
Uporedo sa dogadjajima u Detroitu, u Chicagu se pojavljuje jedna minimalisticka House varijanta, potpuno zasnovana na Roland 808 Drumcomputer-u, Roland 303 Bassline-u i zvucima koji se njima mogu proizvesti. Ilustracije ovog sounda su Phuture („Phuture Trax“), Sleazy D. („I’ve lost control“), Maurice („This is Acid“).
Pojam Acid lansirali su DJ Larry Sherman i osnivac DJ International-a – Rocky Jones, uzevsi kao glavnu asocijaciju ujedanje i kiseli osecaj koje takvi zvuci namecu.

EURO DJ – POP
Mogucnosti koje pruza nova sampling tehnologija kao i nezaustavljiva ekspanzija House scene cini da mladi DJ producenti stvore vrstu Crossover Clubstyle-a, vesto mesajuci semplovane vokale i underground stilove, ali i dozivevsi enorman komercijalni uspeh. M.A.R.R.S. izbacuje svoju klasicnu sampling-orgiju „Pump up the volume“, a S-Express, Bomb The Bass („Beat Dis“) i Coldcut slede istim putem.

1988.
BLEEPS & CLONKS
Britanska verzija Detroit Techno-a se zasniva na ostrim elektronskim zvucima („beeps & clonks“) i gotovo bezcujnim oscilacijama izrazito niskih frekvencija koji koren vuku iz poplave video igara krajem ’80-tih. Apsolutni trend postaju LFO i Tricky Disco, kao i Dextrous („Nightmares on Wax“).

1989.
GABBA/HARDCORE
Prilikom svog nastupa u danasnjoj „Hardcore palati“ klubu Parkzicht u Rotterdam-u, DJ Rob (Rob Janssen) sokira publiku, izmrcvarenu sladjunjavim disko marmeladicama potpuno novim najekstremnijim zvukom koji se moze cuti.
Tako se radja Gabbahouse ili Hardcore Techno, pravac House muzike cija brzina u nekim slucajevima premasuje i granicu od 1000 BPM sa epicentrom u Rotterdam-u, a vremenom se istice i Den Haag i u manjoj meri Amsterdam.
Vremenom se radja i etikete tipa ID&T, Mokum, Ewa, Rotterdam Recs., Ruffneeck, Arcade, itd. a i Hardcore pandana kao sto su The Dreamteam (DJ Gizmo, DJ Dano, Buzz Fuzz i The Prophet), DJ Paul, Charly Lownoise & Mental Theo, Arcadipane, i mnogi drugi.

 

1990.
GLOBALNA HOUSE NACIJA (US-House + UK-House + Euro-Pop + Euro-Electro)
Krajem 1990 dolazi do potpune simbioze americkih i evropskih House pravaca. Odatle nicu i neki novi podpravci kao sto je Italo House/Latin House (Black Box), Hardcore/Gabbahouse, Industrial Techno, Experimental, Progressive, Trance i Ambient House.

1991
DETROIT TECHNO 2
Dok drugi svoj House zvuk zasnivaju na klasicnim House pravcima, grupa novih House umetnika radi na novom Detroit Techno zvuku: Joey Beltram („Energy Flash“, „Mentasm“), Richie Hawtin (+8 etiketa), Jeff Mills iz Underground Resistance-a i Blake Baxter (etiketa Hard Wax).

TEKKNO
’91 je i godina kada se radja veoma tvrdi i snazni Techno zvuci sirom sveta. Ustogljenost sveta moderne muzike nije nikako mogla spreciti sjajno proracunate Tekkno/Industrial himne tipa „Das Boot“-U96, „Anasthasia“-T99, ili „James Brown is Dead“-L.A.Style da postignu medjunarodni uspeh.

UK HOUSE/DISCO HOUSE
Britanija zasniva svoju House muziku na elementima Disco-a 70- tih,a nicu i novi trendovi poput Kinky Disco i Neo-Disco. Etiketa Republic postaje najistaknutija, a s njom i njeni osnivaci Dave Lee i Joey Negro. Ostala poznata imena ovog perioda su Krush, Sharon Redd, Alison Limerick, N-Joy i Bass-o-matic.

1992/93.
BREAKBEAT
Od 1992 u Engleskoj se forsira Techno varijanta zasnovana na freneticno ubrzanim Ragga/Hip-hop ritmovima i semplovima visokih frekvencija. Podpravac ove varijante postaje tkzv. Kindergarden, koji sadrzi semplove iz decjih pesmica. The Prodigy, N-R-G, Urban Hype, DJ LTJ Bukem i DJ Foul Play spadaju medju hedoniste ovog pravca, a sa njima i promocija od strane etikete XL, Shut Up & Dance, Suburban Base i Labello Blanco.
 

 
1994.
PROGRESSIVE HOUSE
Da li je prethodno vec sve bilo regresivno? Koliko je lukav Techno? Mantra Progresivnog House-a je klasicna „4-2-the-floor“ formula, manifestovana inovativnim zvucima i novim obalama Crossover pocetka. Iz mase se izdvaja britanska etiketa Guerilla sa svojim frontmenima poput Spooky-ja i serijskim kompilacijama „Dub House Disco“.
 

TRANCE
Dok House i Techno postaju sve jaceg i tvrdjeg zvuka, javlja se nesto sasvim novo: Plemenska muzika, za koju se smatra da je nicija zemlja izmedju Hardcore-a i Ambient-a. ’94 se javlja i Trancecore, jos snaznija i brza verzija Hard Trance-a, sto se smatra ukrstanjem Hardcore-a i Trance-a.
Ovu godinu karakterise i to sto se medju sirim medijima po prvi put spoznaju i umetnici koji intenzivno rade jos od 1990, kao sto su Moby (New York), Cosmic Baby, Dave Angel, Dance2Trance, itd.

JUNGLE

Nasledje koje je ostavio Reggae, a kasnije razvila i popularizovala Raggamuffin muzika pocetkom ’90-tih u vidu izvodjaca kao sto su Shabba Ranks, Ninja Man, Tiger i Supercat igra veliku ulogu u radjanju Jungle Techno-a – klubske underground kulture u Britaniji, okarakterisane kombinacijom industrijskih zvukova, urbanih kolaza i hekticnih ragga beatova, samplova i vokala.
Za ekspanziju ovog pravca medju najzasluznijima su izvodjaci poput UK Apachi, Topcat, Shy FX, DJ SS, General Levy, DJ Dextrous, Phuture Assassins kao i epidemija Jungle kompilacija na britanskom trzistu.